Đề thuộc bài – Mở đầu hệ nội tiết, hệ sinh dục

1. Một bệnh nhân nữ 30 tuổi đến khám vì sụt cân nhanh, tim đập nhanh, run tay và lồi mắt. Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ T3, T4 trong máu tăng rất cao, trong khi nồng độ TSH lại giảm rất thấp. Chẩn đoán nào phù hợp nhất?

2. Nồng độ hormon nào sau đây được điều hòa chủ yếu bởi nồng độ glucose máu chứ không phải bởi hormon từ tuyến yên?

3. Khi tiến hành định lượng insulin bằng phương pháp RIA, nếu kỹ thuật viên sử dụng một kháng thể không đặc hiệu, có khả năng gắn với cả insulin và proinsulin, kết quả đo được sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

4. Một người đàn ông đi khám vô sinh và kết quả tinh dịch đồ cho thấy không có tinh trùng, trong khi nồng độ hormon testosteron hoàn toàn bình thường. Tình trạng này do tổn thương hoặc tắc nghẽn tại đâu?

5. Sự khác biệt cơ bản trong cơ chế tác dụng của hormon protein so với hormon steroid là gì?

6. Các hormon sinh dục như estrogen, progesteron và testosteron đều có chung bản chất hóa học là gì?

7. Một bệnh nhân được chẩn đoán có khối u ở vỏ thượng thận làm tăng tiết aldosteron. Hormon này chủ yếu chỉ tác động lên các tế bào của ống thận để điều hòa ion. Điều này cho thấy aldosteron là một ví dụ của loại hormon nào?

8. Một bệnh nhân được chỉ định xét nghiệm cortisol máu. Để có kết quả chính xác phản ánh đúng tình trạng sinh lý, việc lấy mẫu máu cần tuân thủ nghiêm ngặt thời điểm vì lý do gì?

9. Một bệnh nhân nam 50 tuổi có triệu chứng mệt mỏi, da sạm, huyết áp thấp. Xét nghiệm cho thấy nồng độ cortisol máu giảm thấp, nồng độ ACTH máu tăng rất cao. Tình trạng này do tổn thương nguyên phát tại cơ quan nào?

10. Trong kỹ thuật miễn dịch hóa phát quang CLIA, tín hiệu được máy ghi nhận là gì?

11. Một bệnh nhân mắc bệnh lùn Laron có đặc điểm là nồng độ hormon tăng trưởng trong máu rất cao nhưng cơ thể không phát triển. Nghiên cứu cho thấy nguyên nhân là do một đột biến gen. Vấn đề gây ra bệnh lý này nằm ở đâu?

12. Một kỹ thuật viên thực hiện xét nghiệm TSH bằng phương pháp ELISA sandwich. Sau khi ủ và thêm cơ chất, màu trong giếng xét nghiệm của bệnh nhân A đậm hơn rất nhiều so với giếng cao nhất của đường cong chuẩn. Điều này cho thấy kết quả nồng độ TSH của bệnh nhân A như thế nào?

13. Cơ chế tác dụng của hormon thông qua receptor nội bào khác biệt cơ bản với cơ chế qua receptor màng ở điểm nào?

14. Bệnh tả gây ra tiêu chảy mất nước nghiêm trọng do độc tố của vi khuẩn làm thay đổi hoạt động của protein Gs trong tế bào niêm mạc ruột. Sự thay đổi này là gì?

15. Để chẩn đoán phân biệt một trường hợp ưu năng tuyến thượng thận là do u tại tuyến hay do tuyến yên kích thích, người ta thực hiện nghiệm pháp kìm hãm bằng dexamethason liều cao. Nếu sau khi dùng thuốc, nồng độ cortisol vẫn không giảm, điều này chứng tỏ điều gì?

16. Trong điều hòa ngược dương tính, khi nồng độ hormon tuyến đích tăng cao sẽ gây ra hiện tượng gì?

17. Một bệnh nhân có triệu chứng của hội chứng Cushing với mặt tròn, béo trung tâm. Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ cortisol máu tăng rất cao, đồng thời nồng độ ACTH cũng tăng cao. Hướng chẩn đoán phù hợp nhất là gì?

18. Các hormon của vùng dưới đồi, tuyến yên và tuyến tụy nội tiết có chung đặc điểm bản chất hóa học là gì?

19. Một bệnh nhân có khối u tuyến cận giáp gây tăng tiết parathormon và một bệnh nhân khác có u vỏ thượng thận tăng tiết cortisol. Về mặt cơ chế, triệu chứng của bệnh nhân nào có khả năng khởi phát và thay đổi nhanh hơn khi nồng độ hormon biến động?

20. Một bệnh nhân có biểu hiện lâm sàng của cường giáp, nhưng xét nghiệm cho thấy nồng độ hormon T4 tự do bình thường. Tuy nhiên, do bệnh nhân bị suy gan nặng, lượng protein vận chuyển hormon trong máu giảm, làm tăng tỷ lệ hormon dạng tự do. Tình trạng này được gọi là gì?

21. Một người được chẩn đoán thiểu năng tuyến thượng thận và được chỉ định làm nghiệm pháp kích thích bằng ACTH. Kết quả sau khi tiêm ACTH, nồng độ cortisol máu tăng lên đáng kể. Điều này chứng tỏ nguyên nhân gây bệnh là gì?

22. Các cơ quan nào sau đây cấu thành nên đường sinh dục chính ở nữ giới?

23. Receptor tiếp nhận của các hormon có bản chất steroid nằm chủ yếu ở đâu trong tế bào đích?

24. Trong quá trình thụ thai, tinh trùng và noãn thường gặp nhau và kết hợp tại vị trí nào của đường sinh dục nữ?

25. Vai trò chính của các tuyến phụ thuộc như tuyến tiền liệt và túi tinh trong hệ sinh dục nam là gì?

26. Trong cơ chế tác dụng thông qua ion calci, sau khi calci đi vào bào tương, nó sẽ gắn với phân tử nào để tạo thành phức hợp hoạt hóa các enzym?

27. Receptor tiếp nhận các hormon tuyến giáp T3 và T4 nằm ở vị trí đặc hiệu nào trong tế bào đích?

28. Mục đích chính của việc thực hiện một nghiệm pháp kích thích tuyến nội tiết là gì?

29. Sự khác biệt cơ bản về chức năng giữa buồng trứng và tử cung là gì?

30. Phức hợp hormon steroid và receptor sau khi được hoạt hóa sẽ trực tiếp tác động lên cấu trúc nào trong tế bào đích để điều hòa chức năng?

31. Một bệnh nhân nhập viện vì viêm loét dạ dày tá tràng. Bác sĩ giải thích rằng một trong các cơ chế bảo vệ niêm mạc dạ dày là nhờ prostaglandin được bài tiết tại chỗ. Prostaglandin được phân loại là gì?

32. Một bệnh nhân bị bệnh Cushing do u tuyến yên tăng tiết ACTH. Bác sĩ giải thích rằng nồng độ ACTH cao trong máu sẽ chỉ kích thích vỏ thượng thận tăng sản và tăng tiết cortisol mà không ảnh hưởng trực tiếp đến các tuyến khác. Đặc tính này của ACTH là gì?

33. Một bệnh nhân bị đái tháo đường type 2, ở giai đoạn đầu, nồng độ insulin trong máu có thể bình thường hoặc cao. Tình trạng đường huyết vẫn tăng là do vấn đề xảy ra tại tế bào đích, cụ thể là gì?

34. Điểm khác biệt căn bản nhất giữa hormon địa phương và hormon chung là gì?

35. Trong cơ chế tác dụng thông qua receptor liên kết protein G, sự kiện nào xảy ra ngay sau khi tiểu đơn vị alpha tách ra khỏi phức hợp beta và gama?

36. Khi một người sử dụng một loại thuốc steroid liều cao trong thời gian dài, các tế bào đích có thể giảm số lượng receptor của steroid đó. Hiện tượng này được gọi là điều hòa giảm và dẫn đến hậu quả gì?

37. Vì sao các hormon có bản chất peptid và catecholamin thường gây ra đáp ứng tại tế bào đích nhanh hơn so với hormon steroid?

38. Một bệnh nhân bị chàm da sử dụng thuốc bôi chứa glucocorticoid. Sau vài ngày, tình trạng viêm giảm rõ rệt. Tác dụng chống viêm này đạt được chủ yếu thông qua cơ chế nào tại tế bào da?

39. Chức năng nội tiết của buồng trứng và tinh hoàn được thể hiện qua việc bài tiết chất gì vào đâu?

40. Trong bệnh Addison, tuyến vỏ thượng thận bị phá hủy và không thể sản xuất đủ cortisol. Do mất cơ chế điều hòa ngược âm tính, nồng độ hormon nào sau đây sẽ tăng rất cao trong máu?

41. Nếu một bệnh nhân bị thiểu năng tuyến nội tiết do nguyên nhân ngoài tuyến ví dụ như suy tuyến yên, đặc điểm nồng độ các hormon sẽ ra sao?

42. Hormon của tủy thượng thận và hormon tuyến giáp có chung bản chất hóa học là gì?

43. Hormon GH và hormon TSH đều do tuyến yên bài tiết, nhưng tác dụng sinh lý của chúng lại rất khác nhau. Sự khác biệt đó là gì?

44. Một phòng xét nghiệm cần định lượng nồng độ HCS một hormon do nhau thai tiết ra để theo dõi sức khỏe thai kỳ. Họ sử dụng phương pháp ELISA cạnh tranh. Nếu kết quả đo được cường độ màu rất cao, điều này có nghĩa là nồng độ HCS trong máu thai phụ như thế nào?

45. Một bệnh nhân được chẩn đoán mắc hội chứng không nhạy cảm với androgen. Người này có kiểu gen nam và tinh hoàn sản xuất testosteron bình thường nhưng cơ thể lại phát triển theo kiểu hình nữ. Nguyên nhân của tình trạng này là do khiếm khuyết ở đâu?

46. Trong trường hợp ưu năng tuyến nội tiết nguyên nhân tại tuyến, kết quả xét nghiệm nồng độ hormon tuyến đích và hormon tuyến chỉ huy thường sẽ như thế nào?

47. Nguyên lý cơ bản chung của các kỹ thuật miễn dịch định lượng hormon như RIA, ELISA, CLIA là gì?

48. Một người uống cà phê cảm thấy tim đập nhanh và tỉnh táo hơn. Tác dụng này là do caffein ức chế enzym phosphodiesterase. Việc ức chế enzym này sẽ dẫn đến hậu quả gì bên trong tế bào?

49. Trong một phản ứng dị ứng, các tế bào mast giải phóng histamin gây ra các triệu chứng như mẩn ngứa và nổi mề đay tại da. Việc histamin chỉ gây tác dụng cục bộ tại vùng mô bị ảnh hưởng cho thấy nó thuộc nhóm hormon nào?

50. Bệnh nhân đái tháo đường type 2 có tình trạng kháng insulin. Vấn đề này liên quan đến cơ chế tác dụng của insulin tại receptor liên kết enzym. Trục trặc có khả năng xảy ra ở khâu nào?

51. Điểm khác biệt cơ bản về chất đánh dấu được sử dụng trong kỹ thuật ELISA so với kỹ thuật RIA là gì?

52. Một vận động viên sử dụng testosteron tổng hợp để tăng cường cơ bắp. Sau một thời gian, anh ta không chỉ thấy cơ bắp phát triển mà còn có những thay đổi về giọng nói, sự phân bố mỡ và cả hành vi. Tác động đa dạng này là do testosteron thuộc nhóm hormon nào?

53. Một bệnh nhân sử dụng cortisol liều cao kéo dài để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp. Việc này sẽ dẫn đến hậu quả gì đối với hệ thống nội tiết của họ theo cơ chế điều hòa ngược?

54. Nguyên liệu chính để tổng hợp nên các hormon có bản chất steroid như cortisol, aldosteron và hormon sinh dục là gì?

55. Sự gắn kết của hormon adrenalin vào receptor trên màng tế bào tim gây ra một chuỗi phản ứng sinh hóa bên trong tế bào, dẫn đến tăng nhịp tim chỉ sau vài giây. Tốc độ đáp ứng nhanh này là do điều gì?

56. Tình trạng thiểu năng giả của một tuyến nội tiết là gì?

57. Nhóm hormon nào sau đây có chung bản chất hóa học là dẫn xuất của acid amin tyrosin?

58. Các receptor tiếp nhận hầu hết các hormon có bản chất protein, peptid và catecholamin có vị trí nằm ở đâu trên tế bào đích?

59. Nhóm các tuyến nội tiết nào sau đây có chung nguồn gốc phát sinh từ ngoại bì?

60. Một bệnh nhân bị bệnh nhược cơ được điều trị bằng một loại thuốc có tác dụng ức chế cạnh tranh với acetylcholine tại các receptor trên màng sau synap ở bản vận động cơ. Cơ chế tác dụng của thuốc này là gì?

61. Một bệnh nhân nam có các triệu chứng của suy sinh dục. Xét nghiệm cho thấy nồng độ testosteron trong máu rất thấp. Để chẩn đoán nguyên nhân, cần phải xét nghiệm thêm nồng độ hormon nào?

62. Trong kỹ thuật miễn dịch phóng xạ RIA, tín hiệu đo được là hoạt độ phóng xạ. Tín hiệu này có mối quan hệ như thế nào với nồng độ hormon trong mẫu bệnh phẩm?

63. Trong trục điều hòa hạ đồi tuyến yên tuyến giáp, nếu nồng độ hormon T3 và T4 trong máu giảm thấp hơn mức bình thường, cơ chế điều hòa ngược âm tính sẽ đáp ứng như thế nào?

64. Một phụ nữ được chẩn đoán vô sinh do cả hai vòi trứng đều bị tắc nghẽn hoàn toàn. Hậu quả trực tiếp của tình trạng này là gì?

65. Cơ chế tác dụng của hormon steroid thường gây ra đáp ứng sinh lý chậm và kéo dài so với hormon peptid vì sao?

66. Khi chuyển dạ, sự co bóp của tử cung gây áp lực lên cổ tử cung, kích thích vùng dưới đồi tăng bài tiết oxytocin. Oxytocin lại làm tử cung co bóp mạnh hơn, tạo ra một vòng lặp tích cực. Đây là ví dụ điển hình của cơ chế nào?

67. Điều gì quyết định một tế bào trong cơ thể có khả năng đáp ứng với một hormon cụ thể?

68. Chất nào sau đây là một chất truyền tin thứ hai phổ biến được tạo ra khi hormon gắn vào receptor liên kết protein Gs?

69. Một bệnh nhân nữ 30 tuổi có các triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt, bốc hỏa, khô âm đạo. Xét nghiệm cho thấy nồng độ estrogen và progesteron giảm thấp. Cơ quan nào có khả năng cao nhất đang bị suy giảm chức năng?

70. Trong cơ chế tác dụng của hormon thông qua receptor liên kết protein G, sự kiện nào sau đây trực tiếp gây ra hoạt hóa protein G?

71. Điều gì phân biệt cơ chế điều hòa ngược dương tính trong stress với cơ chế điều hòa ngược âm tính thông thường của trục hạ đồi tuyến yên vỏ thượng thận?

72. Điểm khác biệt cơ bản trong cấu trúc của receptor liên kết protein G so với receptor liên kết enzym như receptor của insulin là gì?

73. Trong cơ chế điều hòa ngược dương tính, khi nồng độ hormon tuyến đích tăng cao sẽ dẫn đến hậu quả gì?

74. Hiện tượng nồng độ hormon tuyến đích tăng cao, gây tác dụng ức chế ngược lên tuyến chỉ huy làm giảm bài tiết được gọi là gì?

75. Một bệnh nhân có biểu hiện lâm sàng của cường giáp nhưng xét nghiệm cho thấy nồng độ hormon tuyến giáp trong máu bình thường, trong khi lượng hormon bị hủy hoặc bất hoạt lại tăng rất nhanh, tình trạng này được phân loại là gì?

76. Một người được chẩn đoán xác định là thiểu năng tuyến thượng thận. Bác sĩ chỉ định tiêm ACTH để kiểm tra. Nếu sau khi tiêm, nồng độ cortisol máu tăng lên rõ rệt, có thể kết luận nguyên nhân gây bệnh nằm ở đâu?

77. Một phụ nữ mang thai ngoài tử cung, nghĩa là phôi làm tổ và phát triển ở vòi trứng thay vì trong tử cung. Tình trạng này rất nguy hiểm vì cấu trúc của vòi trứng không phù hợp để thực hiện chức năng nào?

78. Hormon là những chất hóa học do một nhóm tế bào hoặc một tuyến nội tiết bài tiết vào máu rồi được đưa đến đâu để gây ra tác dụng sinh lý?

79. Đặc điểm nào quyết định khả năng các hormon steroid có thể dễ dàng đi qua màng tế bào đích để gắn vào receptor nội bào?

80. Insulin do tuyến tụy nội tiết bài tiết, theo máu đi khắp cơ thể và có tác dụng lên nhiều loại tế bào khác nhau như tế bào gan, cơ và mỡ. Insulin được phân loại là hormon nào?

81. Bệnh nhân đái tháo đường type 1 phải tiêm insulin thay vì uống. Lý do chính là vì insulin có bản chất hóa học là protein, nếu uống sẽ xảy ra hiện tượng gì?

82. Một bệnh nhân suy giáp được điều trị bằng viên uống levothyroxin. Việc sử dụng đường uống có hiệu quả là do hormon tuyến giáp có bản chất hóa học nào sau đây, giúp nó không bị phá hủy bởi men tiêu hóa?

83. Một bệnh nhân được chẩn đoán ưu năng tuyến giáp nguyên phát tại tuyến. Theo cơ chế điều hòa ngược âm tính, kết quả xét nghiệm nồng độ T4 và TSH của bệnh nhân này sẽ như thế nào?

84. Một bệnh nhân được kê đơn một loại thuốc bôi ngoài da chứa corticoid để điều trị viêm da. Việc thuốc có thể thấm qua da và cho tác dụng tại chỗ dựa trên bản chất hóa học nào của nó?

85. Chức năng chính của tinh hoàn trong hệ sinh dục nam là gì?

86. Tại sao cần phải sử dụng các kỹ thuật miễn dịch có độ nhạy cao như ELISA hay CLIA để định lượng hormon thay vì các phương pháp hóa sinh thông thường?

87. Sự bài tiết cortisol của tuyến vỏ thượng thận tuân theo nhịp sinh học. Điều này có nghĩa là nồng độ cortisol trong máu sẽ thay đổi như thế nào trong một ngày bình thường không có stress?

88. Vai trò của bước rửa giếng trong quy trình kỹ thuật ELISA là gì?

89. Kiểu điều hòa nào là cơ chế chủ yếu, nhanh và nhạy để duy trì nồng độ hormon luôn hằng định trong cơ thể?